Diyabet (Şeker Hastalığı)

->]Bu Foruma yaptığınız ilk ziyaretiniz ise, Lütfen öncelikle Yardım kriterlerini okuyunuz.
Forumumuzda bilgi alışverişinde bulunabilmeniz için öncelikle Kayıt olmalısınız.

Forum V.I.P. Üyesi

Diyabet (Şeker Hastalığı) Nedir?

Diyabet metabolizmayı etkileyen bir hastalıktır.
Diyabetli kişilerin vücutları ya yeterince insülin hormonu üretemez ya da mevcut insülini gerektiği gibi kullanamaz.
Sonuç olarak kandaki glukoz seviyesi yüksektir.

Glukoz ve İnsülin

Vücut, sürekli olarak kanda bir miktar şekere (glukoza) ihtiyaç duyar.
İnsülin kan dolaşımındaki glukozu hücrelere taşımakla görevlidir.
İnsülin pankreas tarafından üretilen bir hormondur.
Hücrelerdeki glukoz, günlük yaşamımızı devam ettirmeyi sağlayacak enerji kaynağıdır.

Diyabet Tipleri:

Tip 1 Diyabet

Tip 1 diyabetliler yaşamlarını sürdürebilmek için insülin almak zorundadır.
Genellikle 30 yaşından önce başlar
Diyabetlilerin sadece %10’u tip 1’dir.
Semptomlar hızla gelişir.

Tip 1 Diyabetin Belirtileri

Sık idrara çıkma
Aşırı açıkma
Aşırı susama
Açıklanamamış kilo kaybı
Zayıflık veya yorgunluk
Ani ve hızlı başlayabilir.

Tip 2 Diyabet

Semptomlar yavaş gelişir veya hiç görülmez.
Genellikle ailede diyabetle ilgili bir geçmiş vardır.
Genellikle 40 yaşından sonra görülmekle birlikte günümüzde genç hastalarda daha sık görülmektedir.
Hastalar genellikle aşırı kiloludur.
Diyabetlilerin %90’ı tip 2’dir.
İnsülin kullanmadan, diyetle veya oral ilaç tedavisiyle de kontrol altına alınabilir.

Tip 2 Diyabetin Belirtileri

Zayıflık, yorgunluk ve kırıklık,
Kuru kaşıntılı deri,
Artan açlık, susama ve idrara çıkma,
El ve ayaklarda karıncalanma veya his kaybı,
Deride iyileşmeyen enfeksiyon durumu,
Belirtiler muayene esnasında görünmeyebilir.

Tip 2 Diyabet İçin Risk Faktörleri

Obez kişiler ( vücut ağırlığı istenilen ölçüden %20 fazla olanlar),
Birinci derece akrabalarında Diyabet olanlar,
Sahip oldukları etnik kökende yüksek oranda Diyabet görülenler,
Glukoz toleransı ve açlık glukoz testinde daha önceden şüpheli durumu belirlenmiş kişiler,
Gestasyonel Diyabetli kadınlar,
4 kg’dan fazla ağırlıkta çocuk doğuran kadınlar.

Gestasyonel Diyabet

Hamilelik sırasında olur.
Genellikle son trimester de ortaya çıkar.
Genellikle doğum sonrası kaybolur.
Aşırı kilolu ve yaşlı bayanlarda daha sık görülür.
Bu tip diyabetlilerin %40-60’ında hamilelik sonrasında Tip 2 gelişir.
İnsülin ile kontrol edilebilir veya edilemez.

Diğer Diyabet Tipleri

Çeşitli genetik veya nadir görülen hastalıklar, pankreasın insülin üretme yetersizliği nedeniyle diyabetle sonuçlanabilir.

Diyabet Tanısı

Açlık kan şekeri³ 126 mg/dL
Genel kan şekeri ³ 200 mg/dL
Tokluk kan şekeri ³200 mg/dL (75 gr.glukoz testinden 2 saat sonra)
(HbA1c test).

KISA DÖNEM KOMPLİKASYONLARI

Hiperglisemi

Kan şekeri 200 mg/dl’nin üstünde olduğunda
Şekerin hücrelere girişini sağlayacak yeterli insülin olmadığında ortaya çıkar.

Hiperglisemi Nedenleri

Yeterli miktarda diyabet ilacı almamak
Hastalık
Stres
Aşırı yemek
Yetersiz fiziksel aktivite
İlaç alım zamanına dikkat etmemek

Hiperglisemi Semptomları

Normalden daha fazla yorgun olmak veya daha fazla uyumak,
Normalden daha fazla susamak veya açıkmak,
Sık idrara çıkmak,
Kuru veya kaşınan deri,
Bulanık görme,
Mide bulantısı.
Hipoglisemi

Kan şekeri 60 mg/dl ‘nin altına düşer.
Diyabetli kişiler;
az yemek yediğinde
fazla insülin veya diyabet ilacı aldığında
fazla egzersiz yaptığında
ortaya çıkabilir.

Hipoglisemi Belirtileri

Görme bozukluğu
Anksiyete
Titreme
Güçsüzlük / Yorgunluk
Başağrısı
Açlık
İrritabilite
Terleme
Kalp çarpıntısı
Baş dönmesi
Ketoasidoz

Yetersiz insülin, vücutta depolanmş yağ ve proteinlerin enerji olarak kullanılmasına neden olur.
Vücut, yağları keton’a çevirir, fazla keton idrara yayılır.
Yüksek seviyedeki keton vücudun doğal kimyasını bozar. Bu durum Ketoasidoz olarak adlandırılır.
Ketoasidoz hayati tehlikeye sebep olabilecek ve tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur.

Ketoasidoz Semptomları

Karın ağrısı
Kusma
Hızlı nefes alma / nefeste meyve kokusu
Oldukça yüksek kan şekeri
Aşırı yorgunluk ve uyku hali
Diyabetin Semptomları

Aşırı açlık, susama ve artan idrar
Açıklanamayan kilo kaybı
His kaybı veya ayaklarda karıncalanma
İyileşmeyen deri problemleri
Erkeklerde iktidarsızlık veya seksüel problemler

DİYABETİN KRONİK KOMPLİKASYONLARI

Göz Rahatsızlığı

Diyabet, gözün arkasında retina olarak adlandırılan bölümdeki kan damarlarına zarar verir.
Diyabetik Retinopatinin semptomları; bulanık, karanlık ve çarpık görüntü. Görüntüde uçuşan cisimler görmek yaygındır.
Diyabetliler, diyabetik retinopati semptomlarının erken teşhis edilebilmesi için senelik göz muayenesinden geçirilmelidir.
Diyabet körlüğün başlıca nedenidir.

Böbrek Rahatsızlığı

Yüksek kan şekeri seviyelerinin böbreklerdeki kan dolaşımına zarar vermesi sonucu ortaya çıkar.
Diyabetlilerin 1/3’ünü etkiler.
Böbrek rahatsızlığının son aşamasının en genel sebebi diyabettir.
Böbrek (renal) rahatsızlığının son aşaması diyaliz veya organ nakli gerektirebilir.

Sinir Rahatsızlığı

Diyabet, bacaklarda ve ayaklarda yaralanmaya sebebiyet vererek his kaybı veya acıya ve bazı zor durumlarda ampütasyonla sonuçlanabilecek ayak ülserine sebep olabilir.
Kalp, ciğerler, mesane ve barsaklarda sinir zedelenmesi görülebilir.
Diyabet, erkeklerde iktidarsızlığa neden olabilir.

Ayak ve Sinir Rahatsızlığı

Sinir rahatsızlıkları ayaklarda ülsere neden olabilir,
Kan damarı problemlerinin iyileşmesi gecikir,
Yüksek kan şekeri iyileşmeyi geciktirir,
Ayak ülseri diyabetlilerin %15’ini etkiler,
Ayak amputasyonlarına liderlik eden sebep travma değildir.

Ayak Bakımı İçin Tavsiyeler

Ayaklarınızı kuru, temiz tutun ve rahat ayakkabılar giyin
Ayaklarınızı hergün bir ayna ile kontrol edin
Kan şekerinizi kontrol edin
Sigara içmeyin
His kaybı gibi semptomları dikkate alın,

Tip 2 Diyabette Geniş Kan Damarı Komplikasyonları

Tıkanma ve kalp krizine yol açabilir.
Diyabetliler arasında en sık görülen ölüm sebebi kalp hastalığıdır.
Risk faktörleri: Sigara içmek, yüksek kan basıncı, yüksek kolesterol ve şişmanlık.

DİYABET KONTROLÜ

İzleme

Diyabetli olmayan kişilerde kan şekeri seviyeleri;

Açlık 70-105 mg/dl
Yemekten 2 saat sonra <140 mg/dl
Yatma Zamanı < 120 mg/dl
HbA1c %6’dan az

Kan şekeri kontrolü, hastanın kendisini diyabeti üzerinde günlük olarak daha kontrollü hissetmesini sağlar.
Çalışmalar, kan şekerinin sıkı kontrolünün, uzun dönemde oluşabilecek diyabet komplikasyon risklerini azalttığını gösterir.(DCCT ve UKPDS).
Aç karnına, yemeklerden sonra ve yatma zamanı yapılan testler vücudun glukozu nasıl kullandığı ile ilgili farklı bilgiler verir.
Belli bir plan dahilinde sık olarak test yapılmalıdır.
Farklı zamanlarda yapılan testler farklı bilgiler verir. Bu nedenle her gün aynı zamanlarda test yapılmalıdır.

Diyet

Medikal Beslenme Terapisi

Diyabetik diyete ihtiyaç yoktur.
Diyabetli kişilerin kendi yaşam tarzlarına uygun kişiselleştirilmiş beslenme tarzıdır.
Diyabetli olmayanlar ve diyabetliler için önerilen aynıdır.
Yeni Beslenme Önerileri

Amerikan İlaç Enstitüsü’nün beslenme önerileri:
Karbonhidratlar: Günlük kalori miktarının %45-65’i.
Protein: Günlük kalori miktarının %10-35’i.
Yağ: Günlük kalori miktarının %20-35’i.
Yiyecek Piramidi

Egzersiz

Genellikle kan şekerini düşürür, çünkü hücreler şekeri daha etkin kullanırlar,
Kan basıncı ve kolestrolü düşürür,
Tansiyon ve stresi azaltır,
Kalorileri yakar.
Daha önce aktif olmayan diyabetliler için yürümek iyi bir egzersizdir.
Günde 3-4 defa ½ saat uygulanmalıdır.
Hoşa giden aktiviteler yapılmalıdır.
Diyabetlinin yaşam tarzına uygun spor türü seçilmelidir.
Stres Yönetimi

Stres Kan şekerini Nasıl Etkiler:

Stres “stres hormon”larının salınmasına neden olur:
“Savaşmak veya Kaçmak” Vücuda gerekli enerjiyi sağlamak için kandaki şeker seviyesi artar.
Dinlenmek ve uyumak,
Beslenme ve tedavi planını takip etmek,
Düzenli egzersiz yapmak,
Rahatlamak, meditasyon yapmak, nefes alma tekniklerini uygulamak
Zevk alınan aktiviteleri yapmak, müzik dinlemek, kitap okumak

TEDAVİ

Oral Diyabet Tedavisi

İnsülin üretimi olan kişilerde kan şekerini düşürür.
Sadece diyet ve egzersizin işe yaramadığı durumlarda bir alternatiftir.
Diyet ve egzersizin yerini tutmaz.
Kombinasyon halinde verilebilir.
İnsülin

Tip 1 diyabetliler her gün insülin kullanmalıdır.
Gestasyonel diyabet’i olan kadınlar diyet’in tek başına yeterli gelmediği durumlarda insülin kullanabilir. Oral ilaç tedavisi hamilelik süresince kullanılamaz.
Kan şekerini oral tedaviyle daha fazla kontrol altında tutamayacak Tip 2 Diyabetliler.
Sindirim sırasında zarar göreceğinden hap formunda alınmamalı.
Diyabet ve Yaşam Tarzı

Sağlıklı bir yaşamın 4 şartı vardır;
Dengeli beslenme,
Fiziksel egzersiz,
İyi bir medikal yardım ve kişisel kontrol,
Sağlıklı sosyal hayat.
Bütün bunlar biraz çaba ve iyi bir destek ile elde edilebilir.

Diyabet yaşam boyu devam eden ciddi bir durumdur. Kontrol altına alınabilir fakat iyileşmez.